روایتی قدیمی در دل واقعیتی امروزی، متنِ فرهنگی: «فروشنده»ی اصغر فرهادی
- توضیحات
- نوشته شده توسط سکینه رفیعی فرد
- دسته: جامعه شناسی و هنر
- منتشر شده در 1397-02-10 14:10
مقدمه:
فرهنگ، قالبی از معناهاست، متولد شده در طول تاریخ؛ سیال و پویا در طول زمان؛ از جامعه‌ای به جامعه‌ی دیگر، از سرزمینی به سرزمین دیگر و از قلمی به قلم دیگر منتقل می‌شود، رشد می‌کند و عینیت می‌یابد؛ گاه این معنا برای انتقال خود فرمی سمبولیک و نمادین پیدا می‌کند که بر آن نامی همچون اثر هنری اطلاق می شود. این اثر هنری، خواه در قالب نوشتار، خواه در قالب شنیدار، خواه بصری، تمام معناهای فرهنگی را به‌طور نامحسوس در دل خود سازمان‌دهی می¬کند. این معناهای پنهان‌شده، با نام متن فرهنگی یا موضوع فرهنگی معرف یک جهان‌بینی در اجتماع می‌شوند، نماینده‌ی ایدئولوژی یک جریان می‌شوند؛ و در بستر متحرک یک جامعه موضوعیت پیدا می‌کنند. بدین ترتیب، در بطن جامعه است که موضوع فرهنگی معنا می‌گیرد و رخدادها، تحرکات و تحولات جامعه است که یک متن فرهنگی را متبلور کرده و به آن نمود می‌دهد.
به عقیده‌ی کروس جامعه‌شناس فرانسوی، متن فرهنگی حیات مستقلی از خود ندارد بلکه ریشه در اجتماع داشته و در لایه‌های زیرین آن به حیات خود ادامه می‌دهد که با تحلیل نشانه‌های پنهان‌شده در آن می توان رد پای نامحسوس آن را کشف کرد. حال این موضوع فرهنگی می‌تواند در بندبند یک رمان ادبی، منظومه وار نمود پیدا کند، می¬تواند در دل یک تابلوی نقاشی بی‌نظیر نقش ببندد، حتی می‌تواند در قطعه‌ای موسیقی متجلی شود و یا شاهکاری بصری از هنر هفتم، همچون یک اثر سینمایی باشد. تمامی این معناهای فرهنگی پنهان‌شده در بافت یک اثر به‌گونه‌ای کدگذاری شده‌اند که کشف محتوای آن‌ها نیاز به رمزگشایی دارد. برای بررسی عملکرد یک متن فرهنگی و رمزگشایی آن، فیلم «فروشنده» ساخته‌ی اصغر فرهادی را انتخاب کرده‌ایم. اثری که رد پای یک متن فرهنگی را می توان به‌وضوح در آن دید و مورد تحلیل و بررسی قرارداد.
یکی از آن متون فرهنگی، قصه‌ی کهن کودکانه‌ای است با نام «بزبزقندی» که ریشه در روایت فولکلوریکی ملل گوناگون دارد. قصه‌ای که در سرزمین‌های مختلف با باورهای اعتقادی مردم درآمیخته شده و رگه‌های حیات آن را تا به امروز می توان در جوامع بزرگ دید. درواقع قصه‌ی کودکانه‌ی «بزبزقندی» همان ساختار متن فرهنگی است که در اثر سینمایی فرهادی دیده می‌شود. در این بررسی اجمالی، نگارنده قصد دارد از طریق مقایسه‌ی سکانس‌های روایی فیلم و ساختار روایی قصه، این مطابقت و تشابه را مورد بررسی قرار دهد.
برای خواندن مقاله‌ی کامل آن را از قسمت زیر دانلود کنید
دیدگاه‌ها
وقتتون بخیر
احسنت ب نویسنده محترم
چند نکته ب عنوان تقدیر از نویسنده محترم عرض میکنم:
دایره لغات بالای نویسنده جلب نظر می کند و این مهارت نوشتاری را افزونتر کرده است.
از زاویه ای خاص وارد موضوع شده است. از فرهنگ شروع کرده و با تعریف متن فرهنگی و سپس نقد فرهنگی، ب موضوع نزدیک شده است. و جالب آنکه با ذکر یک قصه نوستالوژیک و داستانی قدیمی ، وارد ب موضوع شده و این نشان دهنده تسلط نویسنده محترم بر مطالعات فرهنگی و نقد ادبی است.