دیگری روایتی عاطفی میان ابراهیم و رضا

مجید رحیمی جعفری

 طرحی از دیگری: ابراهیم (محمد رضا فروتن) با وانتی امورات خود را می‎گذراند. نیمی از درامد خود را در اختیار معصومه (مریلا زارعی) قرار می‎دهد. وانت به صورت شراکتی توسط ابراهیم و همسر متوفای معصومه خریداری شده بود. غلام برادر شوهر معصومه از این وضع که ابراهیم به خانه آن‎ها رفت و آمد دارد گلایه‎مند است. او شرط می‎گذارد که ابراهیم وانت را فروخته و سهم آن ها را بدهد. در این شرط رضا فرزند نوجوان معصومه را هم همراه ابراهیم می‎کند. رضا بسیار از ابراهیم که نظر به مادرش دارد؛ بدش می آید. این سفر باعث می شود رابطه‎ای محبت آمیز و عاطفی در میان آن‎ها شکل گیرد. در برگشت همین که رضا به خانه با خوشحالی باز می‎گردد متوجه می‎شود مادرش در همان روز با غلام ازدواج کرده است. رضا با گوشه چشمی خیس به سوی ابراهیم می‎دود.

دیگری از همان آغاز به سراغ چند رابطه عاطفی می‎رود. در شروع تنها یک رابطه عاطفی میان ابراهیم و معصومه با رد و بدل حرف‎ها و نگاه‎ها دیده می شود. وانت هم در چند رابطه عاطفی داستان حکم یک عامل نمایشی مهم را دارد. غلام که شخصیت منفی داستان است برای از بین بردن این رابطه عاطفی در زندگی آن‎ها پای می‎گذارد. اما او به تنهایی نمی‎تواند موانع را از سر راه بردارد. پس عامل نمایشی را بهانه قرار می‎دهد. اینکه دیگر این وانت به درد خانواده برادرش نمی‎خورد. کارگردان در اینجا خیلی زود دست خودش را رو می‎کند. به شکلی مبتدی، یک نمای خیلی نزدیک از غلام می‎گیرد که می‎گوید اگر آن‎ها وانت را بفروشند برای معصومه یک زمین می‎گیرد. در همین ابتدا دستش از این مسئله رو می‎شود و دیگر از هیچ تعلیقی بهره نمی‎برد. در آخر داستان مخاطب اصلا از ازدواج معصومه و غلام یکه نمی‎خورد. کاملا هم منتظر است. حتی کارگردان به حدس تماشاگر کمک هم می‎کند تا عنصر تعلیق را به نابودی بکشد. در ابتدای فصل مسافرخانه معصومه تلفنی می‎زند و بدون جوابی منطقی از آن‎ها می‎خواهد که حتما وانت را بفروشند و برگردند.

غلام در کنار بهانه کردن وانت از رضا می‎خواهد غیرت به خرج دهد و حتما وانت را نفروخته به خانه برنگردد. یک رابطه بدی به خاطر حرف‎های غلام بین رضا و ابراهیم شکل گرفته است. رضا و ابراهیم رهسپار تهران برای فروش وانت می‎شوند. در کل سفر، رضا با ابراهیم صحبت نمی‎کند و ابراهیم برای جلب توجه او تلاش های بی‎فایده‎ای انجام می‎دهد. ابراهیم هم عامل نمایشی را بهانه حرف  زدن با رضا قرار می‎دهد ولی رضا برنمی‎تابد. در تهران متوجه می‎شوند به دلیل خراب بودن ماشین به قیمت واقعی خریده نمی‎شود و همین عامل سبب می‎شود آن‎ها مدت بیشتری را در تهران صرف تعمیر خودرو کنند.

پس از تعمیر وانت شور خاصی میان ابرهیم و رضا به وجود می آید. آن‎ها با ماشین کار می‎کنند. در خرید تهران ابراهیم به فکر خرید یک لباس زنانه می‎افتد و دوباره رابطه به شکل اول خود درمی‎آید. رضا که از این کار ابراهیم بسیار عصبانی است کیف ابراهیم را می‎گردد و متوجه خرید آن لباس از طرف ابراهیم می شود. غرور کودکانه‎اش تحریک شده و در این فصل باید گره گشایی انجام شود. همه چیز به نقطه قبض خود رسیده است. ابراهیم، رضا را یافته و حقایق زندگی را برای نوجوانی بازگو می‎کند که دیگر قدرت درک بالاتری دارد.

دیگری فیلمی ساده و روان است که موقعیت عاطفی را به راحت‎ترین شکل ممکن روایت می‎کند. فصل‎های طولانی و پرسکوت مخاطب را آزار نمی‎دهد و به سیالیت تماشاگر کمک هم می‎کند. در انتها روابط سنتی به نقد کشیده می‎شود که به غلط در شهرستان‎های کوچک جا افتاده است. نگاهی از نوع دیگر به زن بیوه، حرف‎های دیگران در حضور مردی در سر راهشان، افرادی که بر اساس داعیه غیرت اعمالی را انجام می‎دهند که خانواده‎ای تنها را دچار مشکلات روحی و روانی می‎کند. ناخواسته زن به یکی از همان افراد آری گفته تا از مشکلاتش شانه خالی کند.

پایان دیگری طوری انتخاب شده که مخاطب بتواند تأویل مختص خود را داشته باشد. معصومه در این زندگی جدید چگونه تاب می‎آورد. رضا با توجه به دلبستگی جدید خود و یافتن حقایق چه خواهد کرد و اما ابراهیم به دلیل نفوذ غلام و عاقبتی که برایش رقم زده‎اند آیا در روستا خواهد ماند؟!