درباره بازدید از نمایشگاه «مجتبی تقوایی»؛ دعوت به تفکر

نقاشی های مجتبی تقوایی

چند ساعتی هست که در ترافیک شهر حبس شده‌ام. باران نم‌نم می‌بارد و بر بی‌نظمی خیابان افزوده می‌شود.هیاهوی آخر سال در تهران از جهتی برای مطالعه فرهنگی برایم جذاب است و از جهتی دیگر برای رسیدگی کارهای منظم روزانه، تنش‌زا و خسته‌کننده. نگاهم به درختی می‌افتد که تکیه به دیوار آجری داده، چند قمری با شاخه‌های نازک در نوک‌هایشان بالاتر از هیاهوی شهر لانه می‌سازند. فکر کردم اگر من هم پر پرواز داشتم در این چند ساعت لااقل بازدید ازچند گالری‌ را تمام کرده بودم. در هرحال در این شلوغی آخر سال هیچ چیز دیگری برایم جذاب‌تر از بازدید هنری نیست. توانستم از دو نمایشگاه دیدن کنم که دومی نظرم را جلب خودش کرد. بازدید از تابلوهای «مجتبی تقوایی» با رنگ‌های خیره‌کننده و تکنیک ‌مرکب و ماژیک روی مقوا، نه تنها خستگی راه را ازمن گرفت، ساعتی هم در دنیای ذهنی پر تلاطم متوقفم کرد.

 

25 تابلوی نقاشی در دیوار «گالری رج» چنان در چرخش رنگی و موضوعی به دیوار آویخته شده‌اند که گویا شروع و پایانی برای بازدید کننده تابلوها نیست. «مرکز آنی» عنوان این نمایشگاه است که همخوانی بسیار خوبی با موضوعیت تابلوها دارد. هیچ‌یک از تابلوها از قواعد رئالیسم پیروی نمی‌کنند. اگرچه نتوانستم پرواز کنم، اما محرک‌های زیاد و تداعی‌های درهمی چون جریان آب‌ها، حضور ماهی‌ها، تکرار سایه‌های کوچک و بزرگ در قاب‌های نمایشگاه مرا از سطح به درون ناخودآگاه کشید و سپس در یک رویا فرو برد.رویایی که ساخته جابجایی‌های مکرر و ترکیب عناصر در تابلوهاست،فروید در روانشناسی رویا اهمیت بسیاری بر این موارد قائل است.در واقع هنرمند کوشیده است که افراد برای کشف موضوع اصلی زمان صرف کنند. اما جالب توجه اینجاست که هر چه بیشتر توجه کنیم با مفاهیم و موضوعات جدیدتری روبه‌رو می‌شویم. آدم‌ها در فضا‌ و مکان‌ با اشیاء و طبیعت اطرافشان چنان درهم تنیده و روی‌هم انباشت شده‌اند که فرضیه‌هایی پی‌درپی را برای بیننده می‌سازند. همین فعالیت ذهن به مثابه چیزی غریب ما را تکان می‌دهد. فروید در کتاب تفسیر خواب (صفحه234) بیان می‌دارد«رویاها اغلب چنین به نظر می‌رسد که دارای بیش از یک معنا هستند.» و همچنین در پانوشتی اضافه می‌کند؛ «این واقعیت که معانی رویاها در لایه‌های روی‌هم نظم می‌گیرند از ظریف‌ترین و در ضمن جالب‌ترین مسائل مربوط به تفسیر رویاست.»

 

همچنین اثرها را می‌توان قصه کرد و درباره‌اش مفصل نوشت اما قصه‌ای که اگرچه شروعی دارد پایانی برایش نیست، تا اینکه مخاطب اندیشه کند. تابلوهای «مرکز آنی» مخاطبینش را به تفکر دعوت می‌کند. درست در لحظه‌ای که احساس می‌کنیم خورشید را در تابلو دیده و حقیقت را کشف کرده‌ایم چشم متوجه مرکز دورانی دیگری مثل زمین یا یک خورشید دیگر در خورشیداصلی می‌شود. حساسیت بیشتر می‌شود وقتی راهروها و دالانها بهم نمی‌رسند و در نقطه‌هایی دور موضوع می‌چرخند. این تمام نشدن‌ها در حالیست که بخشی از یک جریان در جریان متفاوت دیگری حل می‌شود. پیچ و تاب می‌خوریم و به دوردست‌ها سفر می‌کنیم. با تصاویر دیداری در رویاها غرق می‌شویم،اندکی بعد بدون اینکه چشم برهم گذاشته باشیم خود را بیدار یافته بدون آنکه تصاویر خوشرنگ و لعاب ناپدید شده باشند. زنگ حس به صدا در می‌آید تا دنیای «مرکزآنی» را دوباره مرورکنیم. حالا با نگاهی از فاصله نزدیک‌تر ممکن است شاهد عنصر دیگری در جهت شکل‌گیری دنیای ساختگی هریک ازاثرها باشیم که مکان و زمان را اشغال کرده‌اند. از این رو کوشش می‌کنیم با تفکر و تعمق بیشتری دوباره نگریستن و در خیال فرورفتن را آغاز کنیم تا سرچشمه‌ای نو وتازه را اگر بتوانیم کشف کنیم. یافته‌ها در اثرهای رویایی گاهی شبیه وضعیت واقعیت در مسیر کامل شدن هستند گاهی در مسیر پیوند ذهنی از تأثیرات عالم بیداری‌اند. درهرحال این‌گونه به نظر می‌رسد تمامی اثرها رویدادهایی هستند ورای ذهنی که ما نمی‌بینیم، اما باتک‌تک عناصر آن زندگی می‌کنیم.

 

 


نمایشگاه مجتبی تقوایی از 5 تا 20 فروردین‌ماه ادامه خواهد داشت که علاقه‌مندان می‌توانند از ساعت 16 تا 20 به مکان گالری رج واقع در خیابان بهشتی، خیابان پاکستان، کوچه حکیمی، شماره 4 واحد 3 مراجعه کنند.

 

منبع: روزنامه اعتماد

 

درباره نویسنده :
نام نویسنده: تحریریه آکادمی هنر